Zo blijft Burgers’ Zoo veilig

Hoe maken andere bedrijven hun RI&E’s? En wat zijn de grootste risico’s op hun werkvloer? In een reeks interviews spreken we gebruikers van de IMA. Deze keer Sandra Brandts, coördinator Kwaliteit, Arbeidsomstandigheden en Milieu (KAM-coördinator) bij Burgers’ Zoo in Arnhem.

 ‘Mijn taak is het borgen van de veiligheid voor zowel dieren als medewerkers als bezoekers van de dierentuin. Hiervoor heb ik een veiligheidsfunctie binnen een ander bedrijf gehad, maar dit is wel heel anders! Ik heb natuurlijk met de dieren te maken, maar ook met 250 medewerkers en 1,1 miljoen bezoekers. Ik heb voor het gehele park de RI&E uitgevoerd. Deze heb ik onderverdeeld in de verschillende afdelingen. In totaal zijn dat er acht, inclusief de dierenafdeling, de horeca, de technische dienst en de kantoren. Er is ook een algemene RI&E, die voor iedereen geldt. Daarin staat bijvoorbeeld het Arbo- en verzuimbeleid, hoe de BHV geregeld is en dat je persoonlijke beschermingsmiddelen moet gebruiken. Denk bij dat laatste aan het dragen van handschoenen bij het bereiden van voedsel. Of het dragen van gehoorbescherming bij de Siamangs, een apensoort die erg hard kan gillen. Tijdens de vele interviews van diverse medewerkers voor de RI&E, kreeg ik veel input. Ze vertelden hoeveel er in de afgelopen jaren al is veranderd en veel veiliger is geworden. Maar ze hadden het ook over situaties waar nog verbeteringen kunnen plaatsvinden. Denk aan schuiven van verblijven soepeler maken, zodat ze beter te bedienen zijn.’

Dieren per klasse

‘De RI&E voor de dierenafdeling is per ecodisplay uitgevoerd. Ecodisplays zijn de verschillende leefgebieden die Burgers’ Zoo heeft ingericht. Dat zijn de Bush, Desert, Ocean, Safari, Mangrove en Rimba. Medewerkers die willen switchen van leefgebied, moeten hiervoor wel een inwerkprocedure doorlopen. Iedere ecodisplay heeft zijn eigen procedures en werkinstructies, en die zijn ook weer per dier beschreven. We hebben onze dieren daarom ook ingedeeld in verschillende risicoklassen: 1, 2, 3, en 4. Onder risicoklasse 1 en 2 vallen de meest gevaarlijke dieren, zoals panter, tijger en leeuw. De klassen 3 en 4 zijn voor de ongevaarlijke dieren zoals stokstaartjes, vogels en reptielen. Overigens kun je niet zomaar naar een andere ecodisplay overstappen. De mensen die bij Ocean werken, moeten bijvoorbeeld professioneel kunnen duiken, anders is het gevaarlijk. En dat leer je niet zomaar.’

Werknemers als ogen en oren

‘Veiligheid is een verantwoordelijkheid van de werkgever en de werknemer. Ik vertel wat de werknemers moeten doen voor hun veiligheid, maar zij moeten er wel naar werken! Daarom werk ik nauw samen met de leidinggevenden. Door bijvoorbeeld aan te schuiven bij hun werkoverleg of door toolboxmeetings en opleidingen te organiseren. Daarin bespreek ik bijvoorbeeld het intern vervoer, de BHV of risicovolle arbeidsmiddelen. Voor bezoekers gaat dat net wat anders. Voor hen hebben we een parkregelement: niet roken, geen muziek op het park, geen drank of drugs gebruiken, geen huisdieren meebrengen… Dit is niet alleen voor hun eigen veiligheid, maar ook voor die van onze dieren. Ook hierbij is de hulp van alle werknemers hard nodig. Het park is 45 hectare groot; ik kan alleen niet het gehele park overzien en iedere dag een ronde lopen. Mijn collega’s zijn dan ook mijn oren en ogen. Als zij gevaarlijke dingen zien, bijvoorbeeld een kind dat over het hek van een verblijf hangt, moeten ze hem of haar daar direct op aanspreken.’

Samen staan we sterk

‘De Nederlandse Vereniging van Dierentuinen (NVD) hebben een eigen arbocatalogus, die zij zelf bijhouden. De leden van de NVD komen overigens van tijd tot tijd bij elkaar om hun ervaringen te delen. We werken veel samen om de veiligheid in alle dierentuinen te borgen. Voor dierentuinen is geen standaard RI&E. Die moeten we helemaal zelf maken. Daarvoor is het systeem van de IMA heel handig, want daarin wordt de wetgeving vaak toegelicht en kun je zelf modules toevoegen. We denken er over na de RI&E meer te standaardiseren voor de dierentuinen, maar dat staat nog in de kinderschoenen.’

Foto: Burgers' Zoo