Nieuw 3e herziene druk Handboek Risicobeheersing

Een goede risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) opstellen waarmee een bedrijf daadwerkelijk geholpen wordt, is een uitdaging! Op grond van de wettelijke verplichting worden jaarlijks grote aantallen RI&E’s geproduceerd. Een té klein deel daarvan draagt bij aan een veiliger werkomgeving.

“Als docent bij de opleiding Hogere Veiligheidskunde van PHOV en als examinator bij opleidingen Middelbare Veiligheidskunde zie ik hoe lastig cursisten het vinden om een goede RI&E neer te zetten.” Schrijft Wim van Alphen in het voorwoord. “Ook worden mij vaak RI&E-rapportages ter toetsing aangeboden, waarvan de kwaliteit maar zeer matig is. Begrippen worden verkeerd gehanteerd, er wordt geen verschil gemaakt tussen gevaren en risico’s, van bepaalde risico’s wordt een weging in grootte gemaakt terwijl het feitelijk om wettelijke bepalingen gaat en van risico’s die wel gewogen mogen worden, zijn deze soms verkeerd ingeschat. Ook zijn rapportages niet toegankelijk door de grote omvang van de rapporten. De adviezen in het plan van aanpak zijn meer gericht op directe factoren dan op de structurele oorzaken van knelpunten binnen het bedrijf. Verder is er geen rekening gehouden met de aard van het bedrijf en het ambitieniveau op arbogebied en zijn de RI&E’s vaak meer gericht op het inventariseren van gevaren en risico’s dan op het beheersen daarvan enz.”

In het Handboek Risicobeheersing wordt beschreven hoe dit beter kan en hoe de RI&E als fundamenteel instrument kan worden ingezet om gestructureerd aan verbetering van arbeidsomstandigheden te werken. Tegelijkertijd kan het boek worden gebruikt om de primaire bedrijfsdoelen te dienen. Het terugdringen van arbeidsrisico’s en het dienen van bedrijfsdoelen kunnen immers prima samengaan, maar dit vergt dan soms wel een andere insteek van de RI&E. Wanneer de RI&E goed wordt toegepast, helpt dit medewerkers en bedrijven het beste uit zichzelf te halen, waarmee ook de bedrijfsbelangen in directe zin worden gediend. 

Waarom een herziene editie?

Arbo is in ontwikkeling en zo ook de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).

In deze derde herziene uitgave zijn verschillende wijzigingen en aanvullingen opgenomen.

De belangrijkste daarvan zijn:

• De wijziging van de Arbowet in 2017, onder meer de voorschriften ten aanzien van de preventiemedewerker, de bedrijfsarts en de ondernemingsraad.
• De eisen die vanuit ISO 45001 aan de RI&E worden gesteld. De ISO 45001 is eennorm voor arbomanagementsystemen en kan dus als een fundamentele aanpak van goede arbozorg worden beschouwd.
• Het belang van een goede organisatiestructuur wordt beschreven, met name de taken,verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de leidinggevenden. Een heldere structuur is het fundament van goed arbobeleid.
• Een hoofdstuk is toegevoegd over veel voorkomende valkuilen bij het uitvoeren van een RI&E.
• Bij de indeling in risicoklassen is in het stoplichtmodel gekozen voor de kleuren rood,oranje en geel. Bewust is niet langer de kleur groen gebruikt voor een klein risico. Hiervoor is gekozen, omdat de kleur groen de suggestie wekt dat de situatie geheel op orde is.
• Het belang wordt aangegeven van het verifiëren of met de verbetermaatregelen daadwerkelijk een reductie van het risico is bereikt.
• Voorbeelden zijn gegeven van eenvoudige maatregelen om het risico te reduceren.
• Ook is aandacht gegeven aan risico’s in de directe nabijheid van het bedrijf, zoals van naburige bedrijven en vanuit verkeerswegen (wegen, wateren, spoorlijnen e.d.).
• De risico-inventarisatie van gevaarlijke stoffen is uitgebreider beschreven vanwege het belang om de blootstelling aan gevaarlijke stoffen tijdens het werk terug te dringen, gelet op het grote aantal beroepsziekten en doden hierdoor.
• De uitbreiding van de boeteregeling voor arboprofessionals verdient aandacht. Zo kan een boete worden opgelegd als bijvoorbeeld een toetsingsrapport over een RI&E door de opsteller of toetser niet is toegestuurd aan de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging, zoals verplicht is volgens artikel 14 lid 3 van de Arbowet.
• Boetes gelden ook bij andere verplichtingen. Zo kunnen bedrijfsartsen nu beboet worden, als ze hun verplichtingen zoals deze in de Arbowet staan, niet nakomen. Dit kan gaan om het niet hebben van een klachtenprocedure, of zonder onderbouwin niet doorverwijzen bij een verzoek daartoe.
• In een nieuw toegevoegde bijlage is ingegaan op de samenhang tussen arbo en milieu en de synergiewinst die daarmee behaald kan worden.
• Verder is een bijlage toegevoegd over het vergroten van de medewerkersbetrokkenheid bij de RI&E.

Handboek Risicobeheersing, hardcover, 352 pagina's, € 54,-