De ‘wegwerpmedewerker’

Via de RI&E kun je de risico’s van zwaar werk goed in kaart brengen. De IMA heeft daarbij zelfs nog een specifieke module over Duurzame inzetbaarheid (Module 23). Maar hoe zit het met de creatieve oplossingen?

Gek eigenlijk dat het ‘vroeger’ heel gewoon was om tijdelijke dienstverbanden aan medewerkers te geven. Zo kan ik mij herinneren dat je in de jaren 70 vijf jaar in dienst kon treden bij defensie, dat je dan een opleiding kreeg en een fijne premie bij vertrek. Daarnaast had je dan vervolgens na afloop van de 5 jaar grote kans op een baan. Achteraf bezien denk ik dat het een truc was om dienstplichtverlenging te realiseren en zo meer continuïteit in het defensieapparaat te creëren. KVV ‘er, MILVA, MARVA, het zijn termen uit deze periode. Als je bedenkt dat deze krijgsmachtonderdelen in feite tijdens WOII ingesteld zijn, dan is het tijdelijk karakter niet meer dan logisch.

Tegenwoordig is de arbeidsmarkt enorm in beweging. Iedereen kent de term zzp’er. Heel veel werkgevers vermijden vaste langdurige contracten vanwege de onzekere economie en het ontbreken van ontslagmogelijkheden. De bouw, de (pakket)postbezorging en de horeca zijn branches waar zzp werk veelvuldig voorkomt. Dit heeft voor de zzp’er veel nadelen: hoe krijg ik een hypotheek? Wat doe ik met mijn pensioen? Wat gebeurt er als ik ziek word?; het zijn veelgehoorde vragen. Natuurlijk gun je een ieder een vaste baan en de daarmee gepaarde zekerheden en gemoedsrust. Maar is een vaste baan nu wel echt voor elke situatie de beste oplossing?

Het '55-67 dilemma'

Nu we allemaal langer door gaan werken ontstaat er een dilemma dat je het ’55-67 dilemma’ zou kunnen noemen. In veel gevallen, vooral bij zwaar fysiek werk, is het niet zo dat men twee jaar langer doorwerkt. In het verleden waren er vaak al allerlei regelingen van toepassing. Pre pensioen, deeltijdwerken, duobanen, functies die opgeheven werden; heel vaak gingen medewerkers ‘er eerder uit ‘. 12 jaar langer werken, dat is een heel stuk langer doorwerken dan 2 jaar langer doorwerken. Bij bepaalde beroepen is dit best lastig. Vooral als er een combinatie is van factoren als: fysiek zwaar werk, nachtdiensten, goed salaris, laag opleidingsniveau, dan zitten medewerkers vaak muurvast in hun baan. En hoe gaan ze dan die 12 jaar extra doorwerken? Door de vergrijzing kan niet elke 55+ er vrijgesteld worden van nachtdiensten.

Sjorwerk in de Rotterdamse haven

Onlangs hebben we enkele bedrijven in de Rotterdamse haven geholpen met dit dilemma. Sjorwerk, het vastzetten van containers op schepen, gaat 24/7 door, weer of geen weer. Waar de bouw bij -6 graden Celsius stopt, daar werkt de sjorder door. Als je maximaal maatregelen treft om de sjormedewerkers te ontlasten, dan nog gaat dit niet lukken. Aan het klimaat, de nachtelijke werkuren en de containers en bevestigingsmaterialen op schepen, daar valt niet veel aan te veranderen. Het salaris is goed en de medewerkers doen het werk ook graag. Maar: dit werk gaat niemand tot zijn 67e volhouden. Is het dan geen goed idee om de het KVV idee weer van stal te halen. Kort Verband betekent in dit verband: 5 tot 10 jaar dit werk doen, goed verdienen, een opleiding volgen en dan na uiterlijk 10 jaar met een mooie premie en een diploma de arbeidsmarkt weer op. Door dit scenario ook helder te communiceren weet men vooraf waar men aan toe is.  De nadelen met betrekking tot pensioen opbouw, hypotheekverstrekking, dit soort zaken kunnen redelijk opgevangen worden. En er zijn meer beroepen waar dit te overwegen valt: de croupier bij Holland Casino voert repeterend werk uit en werkt ook nachtelijke uren, dit is mooi werk om een jaar of 5 tot 10 te doen. Pakketpostbezorger, werken in de bouw, ook dit zijn beroepen waar dit te overwegen valt.

Concluderend is het een aardig uitgangspunt om een tussenweg te zoeken tussen de vaste baan en de zzp constructie, namelijk een vaste baan voor 5 tot 10 jaar. Toen u dit artikel begon te lezen viel uw oog vast op het woord ‘wegwerp’. Toegegeven: dat klinkt wat negatief. Maar in combinatie met het woord ‘medewerker’, is dit zo gek nog niet. In de haven gaan we dit proberen. Wie volgt?