Nieuwe module: Werken op hoogte

Aan de IMA is een nieuwe module toegevoegd. Module 30: Werken op hoogte. Deze module bevat 19 vragen waarin de meest fundamentele zaken worden behandeld. Het is onmogelijk om op alle situaties met een valrisico uitvoerig in te gaan. Voor meer gedetailleerde zaken wordt doorverwezen naar andere bronnen.

Bij werken op hoogte kan sprake zijn van:

- vallen van hoogte (zoals van een dak, een steiger of een ladder) en struikelen en uitglijden

- vallende voorwerpen (bijvoorbeeld van een steiger);

Registraties

In Nederland overlijden jaarlijks 18 werknemers na een val van hoogte tijdens

het werk en worden er 1.230 opgenomen in het ziekenhuis. Velen van hen hebben

blijvend letsel. De aard en ernst van het letsel door een val van hoogte loopt uiteen van een

kneuzing of simpele botbreuk tot hersenletsel en fataal letsel. Vallen kan ook leiden tot lichtere vormen van letsel en andere effecten zoals verzuim. Informatie hierover is echter zeer beperkt omdat het beschikbare onderzoek zich baseert op registraties. Deze registraties

bevatten echter alleen gemelde arbeidsongevallen en ziekenhuisbezoeken.

Van de arbeidsongevallen die door een val van hoogte die op de spoedeisende

hulp terechtkomen is in driekwart van de gevallen bekend in welke bedrijfstak

het ongeval heeft plaatsgevonden. In de meeste gevallen gaat het om de bouw

(29%) gevolgd door de bedrijfstak vervoer, post en communicatie (12%).

Relatie letsel met de valhoogte

In enkele wetenschappelijke studies is de associatie tussen valhoogte en de mate

van letsel bestudeerd. Personen die zijn gevallen en als gevolg hiervan ernstig

letsel hebben ontwikkeld of zijn overleden (patiënten), worden vergeleken met

een controlegroep. Hieruit blijkt dat bij een toenemende valhoogte, de kans op

fracturen, ernstig letsel en de kans op sterfte toenemen. Het is echter niet mogelijk

om een hoogte vast te stellen waarbij door vallen geen nadelige gezondheidsschade

optreedt. Ook vallen van lagere hoogten kan namelijk leiden tot letsel en zijn in die gevallen dus ook maatregelen nodig.

Factoren die gerelateerd zijn aan de ernst van het letsel bij een val van hoogte zijn onder meer:

Val-gebonden factoren: grotere valhoogte, hardere ondergrond waarop men valt, hoofd raakt als eerste de grond.

Werkgebonden factoren: werklocatie, soort activiteit.

Persoonsgebonden factoren: hogere leeftijd en geslacht.

Achterliggende oorzaken

De meest directe oorzaken zijn:

Ontbreken van leuningen

Openingen die niet zijn afgedekt

Geen beveiligde toegang

Onjuist gebruik van beschermingsmiddelen

De meest voorkomende achterliggende oorzaken van valongevallen zijn:

Falende taken: niet verschaffen en/of niet gebruiken van barrières zoals randbeveiliging,

deugdelijke steigers.

Falende managementfactoren zoals onvoldoende motivatie en alertheid, onvoldoende plannen en procedures, onvoldoende arbeidsmiddelen.